Wat betekent het om mens te zijn?

Eerste indrukken kunnen nochtans misleidend zijn. Bijna een jaar later, terwijl Wolf 359 bijna tot haar einde kwam, waagde ik een tweede poging. En kwam tot de conclusie dat het komische begin van het verhaal een belangrijke rol speelde in de tragische ontwikkeling van het plot. Wat eigenlijk centraal staat, is de vraag: wat betekent het om mens te zijn? Vragen die hiermee samenhangen, zijn: Wat betekent het als je geen mens bent, maar een hoogintelligente supercomputer? Is het mogelijk jezelf te blijven als het onmogelijk blijkt om je aan je eigen normen en waarden te houden? Als jouw lichaam vergaat en wordt vervangen door iemand die precies op jou lijkt, die jouw gedachten, herinneringen en idealen deelt, en die ervan overtuigd is dat hij jou is, waarom is die persoon dan níet jou? Dit laatste voorbeeld is een gedachte-experiment van de analytische filosoof Donald Davidson, Swampman genaamd, dat in aflevering 41 wordt uitgelegd.

Wolf 359 volgt (in het begin) het alledaagse leven van de bemanning van het ruimteschip de Hephaestus: Luitenant Minkowski, Dr. Hilbert en Officier Eiffel. Overigens zijn bijna alle personages vernoemd naar beroemde historische wetenschappers, wat een interessante brug creëert tussen het verre verleden en de verre toekomst. De enige uitzondering op deze regel is Hera, de artificiële intelligentie, die de basisfuncties van het schip uitvoert. Het doel van hun missie: het bestuderen van de ster Wolf 359. Het probleem is echter dat de drie bemanningsleden en Hera elkaar grotendeels niet kunnen uitstaan. Er wordt constant gevochten over protocol, het wel of niet volgen van regels en de verdeling van het laatste beetje tandpasta. Deze problemen beginnen echter langzaam maar zeker in het niet te vallen als Eiffel, de communicatieofficier, vreemde berichten opvangt die de hele missie op scherp stellen. De uitdagingen die de bemanning onder ogen moeten zien, zorgen ervoor dat ze samen moeten gaan werken en hun verschillen opzij moeten zetten, of ze dat nu willen of niet. Als het gaat om leven en dood, zijn er belangrijkere dingen dan interpersoonlijke conflicten. De ontwikkelende relaties tussen de bemanningsleden en hun persoonlijke groei zijn de kern van dit verhaal, niet zo zeer de gevaren die ze doorstaan. Extreme omstandigheden zorgen ervoor dat de personages tot het uiterste op de proef worden gesteld en constant aan zichzelf moeten vragen: ben ik trouw aan mezelf? ben ik een goed persoon? 

Wolf 359 is eerder een tragikomedie dan tragedie. De podcast is scherp en deinst niet terug voor ingewikkelde onderwerpen als manipulatie, mishandeling of zelfs eugenetica, maar heeft ook humor en oprechte momenten van emotie en zelfreflectie. De muziek, gecomponeerd door Alan Rodi, voegt een extra dimensie toe aan dit buitenaardse hoorspel. De podcast heeft ‘maar’ 61 afleveringen (als je de special Change of Mind niet meetelt, al ben ik van mening dat je die niet mag overslaan), van elk tussen de 15 en 45 minuten.